Geitenmelk, sneeuwstormen, jaks terwijl je plast en andere avonturen.

Eindelijk ontmoet ik Bert.
Bert is een begrip op het werk. Hij is 12 jaar geleden getrouwd met een Mongoolse vrouw en heeft zich hier gevestigd. Hij heeft een appartement in de stad waar zijn 2 oudste kinderen naar school gaan. Daarnaast heeft runt hij een ger-complex in het Terelj Park, hier gaan klanten van ons vaak heen. Bert blijkt een echte Hollander, een nuchtere, babbelende regelaar. Via hem ga ik een tour maken van een week door Mongolie, samen met 2 Nederlandse mensen, Maartje en Hayunn, het is hun huwelijksreis. We ontmoeten elkaar 's ochtends heel vroeg op het station van Ulaanbaatar. Daar brengt hij ons in kontakt met gids Soko en chauffeur Zorigoo. Via een hele hobbelige asfaltweg verlaten we de hoofdstad.

Deze week rijden we door het imposante weidse landschap van Mongolie. Kleine stukjes asfalt, grote stukken hobbelige zandweggetjes en verder ga je gewoon ergens rechts of links, dwars door de natuur. De mensen de niet in een stad wonen, wonen in een ger, een ronde tent, wit van buiten, kleurrijk van binnen. Sommigen zijn relatief luxe, met een koelkast en tv, en buiten de auto, brommer en zonnepanelen. Meestal staat er een paard buiten vast aan een touwtje, de rest van de kudde (schapen, geiten, paarden, koeien, kamelen en jaks) lopen vrij rond. Dat merk je met autorijden, het is regelmatig toeteren of stilstaan omdat ze op de weg staan of opeens willen oversteken. De meeste van deze mensen zijn nomaden. Dat betekent dat ze 4 keer per jaar (met de seizoenswisselingen ) de gers afbreken, op een vrachtwagen laden en 10 tot 50 kilometer verkassen, naar een plek die het beste bij dat seizoen past en waar water te vinden is. Daarvoor moet soms kilometers worden gereden, naar een stadje waar een tank staat. We hebben de verhuizingen gezien, op zondag veel vrachtwagens met huisraad. Een dag later zorgt de man des huizes er te paard voor dat ook de kudde meeverhuist.

Het is moeilijk de week in 1 verhaal samen te vatten, daarom wat brokstukken.

Dag 1: Het verbaast ons hoe ze de weg weten. Er staan geen borden en er zijn geen echte wegen. Ze weten gewoonweg bij welke rots of rivier ze moeten afslaan. We lunchen bij de tante van Soko. Het is even zoeken waar de tent staat na de laatste keer dat ze elkaar zagen. We krijgen er gezouten geitenmelk. Dat krijgen we de rest van de week als we ergens op bezoek zijn. De hoeveelheid zout bedaalt hoe vies het is. Ook proeven we gefermenteerde paardenmelk, dat in deze versie in de verste verte nog iets wegheeft van bier.
Als we 's middags naar het klooster rijden van Harhorin, vlakbij de eerste slaapplek, begint het hard te sneeuwen. De temperatuur zakt onder nul.
Van het klooster is niet veel over. De Russen hebben bijna alle tempels op het terrein verwoest en alle monniken vermoord. Er staat een witte stenen muur met stoepa's, daarbinnen nog een paar tempels met boeddha's.
In het gercomplex staan nu 6 pers, in de zomer meer. In iedere ger staan 4 tot 6 bedden langs de kanten, in het midden de zeer belangrijke houtkachel. Na het eten dat de gids voor ons heeft klaargemaakt krijgen we een concert throatsinging. De zanger is wereldberoemd, heeft ook in Amsterdam opgetreden.

Het slapen gaat redelijk. Je slaapt op een dun matrasje ook zeer harde planken in een slaapzak en wat dekens. Voor het slapen gaan wordt de kachel nog flink opgestookt maar meestal word je meermaals wakker met een koude neus. Soms is een wc hokje, vaak niet meer dan 4 wanden rond een houten vloer met een diep gat. Als er iemand naast je zit kun je die door de spleten zien, krijgt het iets van een biechthokje. Soms is er geen wc en zoek je een struik of gebouw waarachter je je enigszins kunt verschuilen. Douches zijn er niet.

Dag 2: het lijkt de Dakar-race wel, wat een gehobbel. Prachtige landschappen, besneeuwde bergen, aasgieren op een vuilnisbelt, rivieren, vulkanisch gebied. We slapen 2 nachten bij White Lake bij een familie. Dat houdt in dat zij samen met de gids en chauffeur in hun ger slapen, wij in de enige andere ger die er nu staat. We eten bij de familie. Bert heerft van tevoren al wat maaltijden gemaakt, die Soko afgemaakt. Daarna proeven we soms het eten dat de Mongolen zelf eten. Hayunn raakt vrij bedreven in het warmhouden van onze ger. Naar de wc gaan is weer heel veel kledinglagen aandoen om overvolgens door de besneeuwde tuin te lopen naar het stinkende hok.

Dag 3: we lopen langs het meer en naar de vulkaan. De accu van de auto is leeg, ze laden deze succesvol op met de zonnepanelen. 's Avonds maken we zelf dumplings, deeg gevuld met een gehakt/ui/knoflook/kruidenmengsel. Ze worden gestoomd op de houtkachel. 's Avonds vind ik de wc te ver en ga achter een schuurtje zitten plassen. Iets verderop zie ik wat groots bewegen. In het licht van mijn zaklantaarn zie ik dat het een witte jak is. Met mijn zaklamp probeer ik hem op afstand te houden. Als ik klaar ben en langs het schuurtje terug loop naar de ger kom ik bijna in botsing met een bruine jak. Ik schrik zo dat ik boe zeg. Hij schrikt zo dat hij er snel vandoor gaat.

Dag 4: we rijden naar de hotsprings bij Tsenher. We rijden samen met een andere groep die we op dag 1 al tegenkwamen. Zij hebben een stevige Russische bus, zij rijden vaak voorop om te zien waar je het veiligst van een besneeuwde heuvel afkunt, of een bevroren rivier kunt oversteken. Tevens helpen de chauffeurs elkaar bij autopech, zoals bij ons als er een onderdeel van de schokdemper afvalt.

Dag 5: het is blijven sneeuwen, daarom wordt het programma aangepast. Niet naar een nog hoger gelegen en moeilijk bereikbare waterval, maar naar een wat lager gelegen gebied. Alsnog een spannende tocht. Aanlopen nemen om een heuvel op te komen, soms zo schuin rijdend dat ik visioenen krijg van omvallen, zoeken naar waar we rivieren door kunnen en wat slippartijen. Gelukkig geen tegenliggers hier.
Bij de markt in het nabijgelegen stadje wordt voor de tweede keer het afgebroken onderdeel aan de auto gelast, het is daardoor al laat als we aankomen bij de familie waar we 2 nachten blijven. Boven op een heuvel bij een opa en oma. Opa is 87 maar zit nog fier op zijn paard als hij de kudde bij elkaar drijft. Hij houdt wel van een borrel en begint dan mooie Mongoolse liederen te zingen. Oma runt de zaken en het huishouden en houdt opa in de gaten. 2 Prachtige oude mensen.

Dag 6: we bezoeken naar kloosterruines. Sommigen maken nog een tochtje per kameel. De gidsen van beide groepen maken een barbeque van jakvlees. Daarna komt de wodka op tafel en worden er om en om Mongoolse en Europese liederen gezongen. Zij hebben prachtige volksliederen over paarden en familie, wij komen niet veel verder dan het Wilhelmus en kroegliedjes. Opa drinkt behoorlijk door, oma stookt in alle gers het vuurtje nog eens op.

Dag 7: terug naar Ulaanbaatar (UB). Soko vraagt namens de chauffeur of hij bij mij kan logeren als hij in december naar Nederland komt. Ik stel me zo voor dat ik hem met kerst voorstel aan de familie, deze grappige, een-paar-woordjes-Engels-sprekende, hard slurpende, smakkende, mooi zingende, niet onaantrekkelijke maar 20 jaar jongere Mongool, en zeg toch maar dat het niet zo goed uitkomt.

UB is groot, vies en druk.
De auto's rijden dwars door elkaar, toeteren continu, stoppen nauwelijks voor voetgangers, ook niet als die groen licht hebben bij een zebrapad. Op straat wordt geplast en overal wordt aan de weg gewerkt. Je moet oppassen niet in een kuil te stappen. Ik ben blij als ik weer veilig in mijn hotelkamer ben, met internet, een douche en een tweepersoonsbed.